Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce. Kobiety nauki z województwa podkarpackiego

Żyjemy w świecie stereotypów

Dostęp do wszelakich zasobów edukacyjnych jest aktualnie równo dostępny tak samo dla kobiet jak i dla mężczyzn. Mimo widocznego rozwoju w polskim społeczeństwie, wciąż pewne zawody postrzegane są jednak jako bardziej „męskie”. Potwierdza to raport „Potencjał kobiet dla branży technologicznej”, w którym wypowiadające się studentki otwarcie przyznały, że zniechęcano je, nawet w najbliższym środowisku, do podjęcia nauki na kierunkach technicznych, podając m.in. za to, że „kierunki techniczne nie są dla kobiet”. W dalszym ciągu dominuje wśród Polaków dość radykalne podejście wobec „naturalnej roli kobiet”. Trudno jest być kobietą, która pracuje naukowo zwłaszcza wtedy, gdy taka kobieta planuje założenie rodziny. Zdaniem wielu pań, poświęcających się właśnie dla nauki, pracodawcy mogliby im zapewniać większe wsparcie, m.in. w postaci tworzenia żłobków czy przedszkoli dla dzieci w miejscach ich pracy. Kluczowym aspektem jest też brak wiary w siebie występujący u kobiet. Różnice kulturowe powodują, że dziewczynkom od najmłodszych lat wpaja się skromność, więc nie są one w przyszłości często tak przebojowe i nie osiągają takich sukcesów jak mężczyźni. Badania brytyjskich naukowców wykazały, że kobiety bardzo surowo oceniają siebie. Dążą do perfekcji zarówno w życiu zawodowym jak i rodzinnym, są „fighterkami”, które zmuszone są nieustannie udowadniać swoją wiedzę oraz kompetencje. 

Dyrektywa zapewniająca wyrównywanie szans

Według danych zawartych w Polskim Instytutu Ekonomicznym 43% osób na stanowiskach kierowniczych w 2022 roku, stanowiły kobiety, gdzie średnia dla UE to 35%. 2022 roku. W zarządach spółek giełdowych zaś udział kobiet wynosił już 24%, gdzie średni wskaźnik dla UE to 32%. Jeśli chodzi z kolei o stanowisko prezesa zarządu lub dyrektora generalnego największych spółek giełdowych w państwach UE, według danych Parlamentu Europejskiego, kobiety stanowiły tylko 10% osób zajmujących takie stanowiska. Sytuacja ta pokazała potrzebę zmian, aby szanse zarówno kobiet, jak i mężczyzn były wyrównane. W związku z tym Parlament Europejski przyjął w 2022 roku dyrektywę zobowiązującą spółki giełdowe w UE, aby od lipca 2026 roku zapewniały kobietom co najmniej 33% udziału we władzach lub 40% udziału w radzie nadzorczej.

A oto 3 wyjątkowe kobiety z naszego regionu, które poprzez swoją determinację i ciężką pracę osiągnęły wielki sukces. Praca naukowa, którą wykonują, przyczynia się do zmieniania świata. Ich osiągnięcia mogą stać się inspiracją dla wielu młodych kobiet na całym świecie do tego, aby wiązać swoją przyszłą ścieżkę kariery właśnie z naukami ścisłymi:

Aleksandra Pasich

Aleksandra Pasich jest absolwentką Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa na Politechnice Rzeszowskiej. Magazyn Forbes.pl wyróżnił 24 kobiety, które warto obserwować w 2024 roku. Aleksandra Pasich zalicza się właśnie do grona tych kobiet, ze względu na jej badania, które według Forbsa mogą być przyczyną zrewolucjonizowania sektora lotniczego. Aleksandra Pasich na swoim koncie posiada liczne sukcesy, takie jak: opracowanie najkorzystniejszego pod względem bezpieczeństwa modelu lądowania samolotów, zdobycie złotego medalu razem ze swoim zespołem w zawodach dla studentów lotnictwa Aero Design East w USA, jest to także dwukrotna laureatka ogólnopolskiego konkursu za najlepszą pracę dyplomową dotyczącą lotnictwa pasażerskiego i transportu cargo. Pracuje obecnie jako inżynierka Lotnicza w firmie branży IT, jest także pilotką komercyjnych samolotów pasażerskich – rozwiązania, które opracowuje wpływają korzystnie na ruch lotniczy i efektywność paliwową, a co za tym idzie, na środowisko również.

Dr. inż. Małgorzata Kida i dr. inż. Sabina Ziembowicz

Artykuł naukowy pt. "Limitations and future directions of application of the Fenton-like process in micropollutants degradation in water and wastewater treatment: A critical review" autorstwa dr. inż. Małgorzaty Kidy oraz dr. inż. Sabiny Ziembowicz z Katedry Inżynierii i Chemii Środowiska na Wydziale Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej trafił do elitarnego grona najczęściej cytowanych prac w bazie Web of Science za okres maj 2022 – czerwiec 2023.

Web of Science (WoS) jest to pakiet baz tzw. indeksów cytowań. Wydawany jest przez firmę Thomson Reuters i jest jedną z dwóch największych takich baz cytowań. Drugą zaś jest baza Scopus, którą produkuje firma Elsevier.  

Artykuł skupia się na analizie zalet, wad oraz możliwości modyfikowania procesu Fentona, który wiąże się z oczyszczaniem wody i ścieków poprzez usuwanie zanieczyszczeń organicznych, kładąc nacisk na jego zastosowania przemysłowe oraz integrację z istniejącymi technologiami oczyszczania wody i ścieków. 

Dr. inż. Małgorzata Karbarz

Podczas 8 Forum Inteligentnego Rozwoju, które odbyło się w dniach 19-20 października 2023 roku w Uniejowie pani dr. inż. Małgorzata Karbarz, pochodząca z Pysznicy oraz pracująca w Instytucie Biologii Uniwersytetu Rzeszowskiego została Laureatką prestiżowej Nagrody „Naukowiec Przyszłości 2023”, w kategorii „Kobieta nauki, która zmienia świat.” Otrzymała ją za projekt: „Metoda identyfikacji składników suplementów diety oparta o barkodowanie DNA”. W województwie Podkarpackim to jedyna kobieta z takim wyróżnieniem.

Projekt, za który pani dr. inż. Małgorzata Karbarz otrzymała wyróżnienie, oraz, którego wyniki miała możliwość przedstawić podczas 8 Forum Inteligentnego Rozwoju dotyczył stworzenia przez nią prototypu metody do wykrywania w suplementach diety, zawierających grzyby – tańszych, łatwo dostępnych zamienników o zupełnie różnych właściwościach. Ze względu na to, że grzyby są coraz chętniej wykorzystywane w suplementach, producenci używają zamiast drogich grzybów zupełnie innych tańszych zamienników, które posiadają inne właściwości. Zabieg ten nie jest nowym zjawiskiem na rynku suplementów i często albo celowo się go wykorzystuje albo spowodowany jest on nieprawidłowym zidentyfikowaniem materiału wyjściowego za pomocą analizy morfologicznej. Opracowany prototyp do wykrywania składników tychże suplementów opiera się na metodzie molekularnej, tzw. barkodowaniu DNA. Projekt sfinansowało Podkarpackie Centrum Innowacji w kwocie 495 tys. złotych. Odbyło się to w ramach III Naboru Programu Grantowego. Udział miał też tutaj Mini Fundusz Rozwojowy, który dofinansował przedsięwzięcie w wysokości 49 tys. złotych.

W 2022 roku projekt ten znalazł się także w gronie finalistów DeepTech Summit 2022 oraz zdobył srebrny medal na Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG 2023.