Nowe centrum kultury dla Rzeszowa i Podkarpacia "Biblioteka Nowa"

Konferencja otwierająca konkurs odbyła się w pobliżu miejsca, gdzie ma powstać „Biblioteka NOWA”. A zostanie wybudowana na jednej z najatrakcyjniejszych działek w centrum Rzeszowa – przy al. Piłsudskiego, pomiędzy gmachem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, a budynkiem Zespołu Szkół nr 1. Teren ma powierzchnię około hektara.

„Biblioteka Nowa” to wspólne przedsięwzięcie władz samorządowych Podkarpacia i Rzeszowa. Prezydentowi Rzeszowa i Marszałkowi Podkarpacia zależy na tym, aby ten obiekt był wyjątkowy, stąd też decyzja o przeprowadzeniu konkursu międzynarodowego, którego uczestnicy będą proponowali rozwiązania dotyczące zarówno samego budynku, jak też aranżacji jego otoczenia oraz rozwiązań komunikacyjnych.

Dobra współpraca od lat

- To bardzo ważna inwestycja związana z kulturą i promowaniem czytelnictwa. Będzie też miała funkcje eventowe. Wspólnie z panem prezydentem podjęliśmy decyzję o realizacji tej inwestycji i dziś ogłosiliśmy konkurs architektoniczny na koncepcję tego obiektu. Czytelnictwo i cała formuła bibliotekarstwa musi przyjmować formy nowe, innowacyjne i taka właśnie będzie ta przestrzeń. Chcielibyśmy, aby ta biblioteka była jedną z najnowocześniejszych nie tylko na Podkarpaciu, ale w całym naszym kraju – powiedział Władysław Ortyl, marszałek Województwa Podkarpackiego.

Współpraca między samorządami układa się dobrze od lat. - Dzisiaj ważny, radosny, a nawet historyczny moment dla Rzeszowa, jeśli chodzi o XXI wiek, bo oto razem - samorządy województwa i miasta - podejmują się realizacji wspólnej, centrotwórczej, miastotwórczej inwestycji o dużym rozmachu. Za nami piękna działka i to na niej ta ikoniczna budowla powstanie – zaznaczył Konrad Fijołek. Jak dodał, będzie ona nowoczesną, otwartą przestrzenią połączoną z miejscem eventowym. - Czyli będzie tu można organizować wszystko to, na co dziś w Rzeszowie nie mamy odpowiedniego miejsca. Mam tu na myśli np. przedstawienia teatrów muzycznych, pokazy baletowe, spektakle operowe, ale też koncerty rockowe, wystawy, festiwale, konferencje, targi – wyliczał prezydent Rzeszowa.

- My z panem marszałkiem od lat prowadzimy wspólnie Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną. W Rzeszowie mamy 19 jej filii i zbliżamy się do miliona wypożyczeni. Na bazie tej tradycji i wspólnych doświadczeń realizujemy tę nową inwestycję - podkreśliła Krystyna Stachowska, wiceprezydent Rzeszowa.

„Biblioteka Nowa” ma być centralnym i podstawowym ośrodkiem kulturotwórczym miasta i regionu, zapewniając codzienny kontakt z różnymi wymiarami kultury, a zwłaszcza tymi skupionymi wokół książki i czytelnictwa. Jak podkreślają inicjatorzy tego przedsięwzięcia, nowa biblioteka ma pełnić rolę nowego salonu miejskiego – niekomercyjnej, zadaszonej przestrzeni publicznej. Rolę tego obiektu jako centrum kultury ma wzmacniać wspomniana już część eventowa, w której realizowane mają być m.in. takie wydarzenia jak koncerty czy konferencje. Część eventowa będzie mogła przyjąć, według założeń konkursowych, nawet dwa tysiące osób.

To nowe centrum kultury ma być także alternatywą do spędzania czasu wobec przestrzeni komercyjnych, takich jak np. galerie handlowe i świetnym uzupełnieniem oferty kulturalnej stolicy Podkarpacia.

Co znajdzie się we wnętrzu „Biblioteki Nowej”?

Obiekt może mieć ok. 20 tys. m kw. powierzchni. W części bibliotecznej  zgodnie z programem konkursowym, znajdą się strefy: dziecięca, młodzieżowa i dorosłych. Program przewiduje tam także strefę kreatywną z miejscami do organizacji różnego rodzaju warsztatów, wielofunkcyjną salę do organizacji wydarzeń kulturalnych, konferencji i mniejszą, w której mogłyby się odbywać np. kameralne spotkania autorskie, dyskusje.

W tej części będą oczywiście także przestrzenie dla pracowników wszystkich działów „Biblioteki NOWEJ".

Część eventowa to przede wszystkim duża sala wielofunkcyjna, w której będą odbywały się wydarzenia kulturalne wraz z pełnym zapleczem, reżyserką oraz zespół sal konferencyjnych, sala muzyczna, sale prób.

- Biblioteka będzie czynna przez 7 dni w tygodniu. Będzie oferować mieszkańcom Rzeszowa i województwa niezwykłe doznania artystyczno-czytelnicze. Każdy, od najmłodszych po najstarszych , od czytelnika po twórcę będzie mógł tu znaleźć swoje miejsce. To przedsięwzięcie wymaga oczywiście adekwatnych środków finansowych . Blisko 450 mln zł – takie są szacunki dotyczące budowy tej inwestycji. Przygotowanie tego konkursu to kwota prawie 370 tys. zł i ponieśliśmy tę kwotę – samorządy miasta i województwa w równych częściach po 185 tys. A teraz przed nami poszukiwanie środków i odpowiedni montaż finansowy, aby sfinalizować całość inwestycji. Chcemy, żeby Polityka Spójności po 2027 roku finansowała właśnie tego typu inwestycje i będziemy chcieli, aby została ona ujęta -  projekt i cała inwestycja – jako jedno ze strategicznych przedsięwzięć realizowanych ze środków programu regionalnego czy też krajowego. Będziemy chcieli, aby cały budynek został sfinansowany przy współudziale środków europejskich i przy współudziale zaangażowanych samorządów – województwa podkarpackiego i miasta Rzeszowa – mówiła Małgorzata Jarosińska–Jedynak, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego.

Rozstrzygniecie przełom września i października

Konkurs, w oparciu o który obiekt będzie realizowany, jest prowadzony przez rzeszowski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich. Etapy konkursu na wybór koncepcji kompleksu ‘Biblioteka NOWA” :

1. Etap Kwalifikacyjny – do końca maja 2025;
2. Etap 1 Konkursu - składanie Opracowań studialnych – do końca lipca 2025;
3. Etap 2 Konkursu – składanie Prac Konkursowych. Ogłoszenie wyników – przełom września i października 2025.

- Obchodzimy 80-lecie działalności i ten konkurs jest dla nas prezentem. Mam nadzieję, że kolejne etapy związane z budową będą postępować tak, że niedługo na placu za Urzędem Marszałkowskim będzie widać sprzęt budowlany – mówiła Bożena Janda, dyrektorka WiMBP w Rzeszowie.

– Wybierzemy pracę, która będzie nowoczesna i wizjonerska, jeśli chodzi o sposób oddziaływania na społeczeństwo – zapewniał Cezary Szpytma, architekt, współtwórca założeń programowych konkursu na koncepcję „Biblioteki Nowej”. - Projekt, który wyłonimy w konkursie, opracowany na podstawie programu, nad którym pracowaliśmy w ramach SARP od około 3 lat, będzie wzorowany na absolutnie najlepszych bibliotekach z całego świata. Przeanalizowaliśmy mnóstwo najnowszych przykładów, które zmieniły otoczenie w Oslo, Helsinek czy Kopenhagi. W konkursie przewidziane są nagrody rzędu 350 tys. To znacząca kwota, która powinna przyciągnąć najlepsze biura architektoniczne – dodał architekt.