Felieton Sylwestra Koryckiego: Mordor Ekonomiczny

Styczeń i najbliższe miesiące zapowiadają się źle. Rząd funduje nam krajobraz ponurego Mordoru ekonomicznego, gdzie panoszą się jak tolkienowskie Nazgule, inflacja i wysokie ceny energii. Na domiar złego bohaterska „Drużyna Pierścienia” w postaci „Polskiego Ładu” okazuje się być nieprzygotowana, nieudolna, a zamiast pomagać ludziom, wywołuje frustrację u kolejnych grup zawodowych. Zapraszam Was dziś na podróż poprzez wspomniany „Mordor Ekonomiczy” i poszukanie sposobów poprawy sytuacji.

Pierwszy przystanek w naszej podróży i to co uderza nas bezpośrednio od początku roku to podwyżki cen energii. Jest kilka bezpośrednich i pośrednich powodów takiego stanu rzeczy. Gospodarki, które starają przyspieszyć po okresie stagnacji pandemicznej, generują wzrost zapotrzebowanie na energię, co podnosi ceny gazu i węgla. Produkcja energii z Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) była niższa z powodu warunków pogodowych, co powoduje dodatkowe zapotrzebowanie na surowce energetyczne. Rosja nie kwapi się, aby zwiększyć przesyły gazu, licząc na przeforsowanie uruchomienia gazociągu Nordstream2. Na dodatek nowe cele klimatyczne i wzrost zapotrzebowanie na energię powoduje wzrost pozwoleń na emisję CO2.

To nie jest tak, że inne państwa nie mają tych samych problemów. Mają, ale przygotowały się przez lata, prowadząc mądrą politykę energetyczną i klimatyczną. Polska utknęła na lata poprzez myślenie o transformacji w energetyce i górnictwie w perspektywie czteroletniej kadencji i braku realnych, spójnych i konsekwentnych działań w nurcie postępującej polityki klimatycznej. Polska dalej produkuje prąd głownie z węgla, co powoduje bardzo dużą wrażliwość na wpływ polityki klimatycznej.

Jest to wyjątkowy okres na rynku gazu i może potrzeba wyjątkowych środków. Polska 2050 zaproponowała kilka doraźnych, jak i długofalowych działań. Mogą nimi być na przykład ustawowe zablokowanie cen gazu na cele grzewcze przez kilka miesięcy i wzięcie ciężaru finasowania wzrostu przez państwo. Stosunkowo proste i pomocne rozwiązanie to odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i wpompowanie części środków w efektywność energetyczną. Wszystko to musi być również poparte przygotowaniem prawdziwej strategii walki z ubóstwem energetycznym i zaprzestanie traktowania polityki klimatycznej UE jak zgniłe jajo, które rząd obiecuje górnikom wyrzucić do kosza raz po raz. Należałoby się również dogadać z Czechami w sprawie Turowa, skoro zaprzepaszczono szansę partnerskich rozmów na początku, gdy pojawił się problem. Nie stać nas dziś ani na kary, ani na zamknięcie tej elektrowni. Kolejna propozycja dotyczy przychodów ze sprzedaży pozwoleń na emisję CO2. Według prognoz do 2030r. przychody z sprzedaży przyznanej nam puli pozwoleń na emisję mogą wynieść nawet 350 mld zł. W roku 2019 i 2020 Polska zarobiła na nich około 23 mld zł. Cała ta kwoty powinna być przeznaczona na obniżenie emisji i pomoc ludziom dotkniętym podwyżkami energii. W dłuższej perspektywie należy przeprowadzić ocenę projektów gazyfikacji, zwłaszcza tych, które nie wytwarzają prądu. Wyjaśnić wątpliwości w sprawie konkursów na nowe farmy wiatrowe na morzu, wzmocnić połączenia międzysystemowe i urealnić państwowy program jądrowy.

Kolejnym przystankiem jest Inflacja. Nie jest to zjawisko nowe, ale coś co towarzyszy nam od początku istnienia pieniądza. Można więc zacząć odpowiednio wcześnie reagować - obserwując sytuacje makro i mikro ekonomiczną oraz analizując trendy. Wydaje się, że reakcja Prezesa Narodowego Banku Polskiego i polskiego rządu była w tym wypadku spóźniona , a podjęte w końcu działania zbyt delikatne. W tej chwili rząd ogłosił Tarczę Antyinflacyjną 2.0 która będzie musiała nadrobić stracony czas po tarczy 1.0, która była zbyt skąpa i nieskuteczna, a ostatecznie dała efekt obniżenia na poziomie około 0,3%. Według szacunków Strategii Polska 2050 ogłoszona właśnie tarcza 2.0 wspólnie z poprzednią może przynieść spadek inflacji na poziomie 1,6%. Nie rozwiązuje to jednak problemu i dalej naraża nas na ryzyko spirali płacowo-cenowej. Obniżka VAT, którą proponuje rządowa tarcza jest tylko okresowa, co nie rozwiązuje problemu. Polska 2050 złożyła projekt trwałej obniżki VAT do poziomu 20% i 7%, został on jednak wrzucony do sejmowej zamrażarki.

Rząd koncentruje się na walce z inflacją, ale nie próbuje naprawić przyczyny źródłowej. Obecnie rząd powinien skupić się na umocnieniu złotówki, odbudowaniu zaufania inwestorów, ograniczeniu wzrostu długu skupowanego przez Bank Centralny. Było by dobrze również, aby premier Mateusz Morawiecki dotrzymał obietnicy wyborczej w sprawie średniej stopy inwestycji. Przypomnę tylko, że jego celem było 25%. W tej chwili stopa ta wynosi w UE około 22%, a w Polsce 17%.
Na koniec chciałbym potowarzyszyć trochę wspomnianej, nieudanej „Drużynie Pierścienia” czyli Polskiemu Ładowi na którego marketing wydano grube miliony. Wprowadzanie tak ogromnej reformy i koncentracja na jej promocji marketingowej, a nie informacyjnej, zamiast na jej dokładnym przygotowaniu, przetestowaniu i przeprowadzeniu stres testów na odpowiednich grupach docelowych jest kary godne.

W ogłoszonym przez Polskę 2050 programie gospodarczym została zaproponowana zasada, aby zmiany podatkowe były wprowadzanie minimum do końca czerwca roku poprzedzającego zmianę. W połączeniu z małą ilością czasu olbrzymie zmiany podatkowe spisane na kilkuset stronach spowodowały istny popłoch. Wielu doradców podatkowych alarmowało, że musi spędzić całe dnie na wertowaniu nowych przepisów, aby wiedzieć o co w nich w ogóle chodzi. Nawet sam rząd był zaskoczony swoją własną reformą, nazywając „fake newsem” doniesienia o problematycznym PIT-2 a następnie ogłaszając działania naprawcze. I tutaj Polska 2050 w programie gospodarczym proponuje „Jednolitą daninę”. Dokonuje ona uproszczenia poboru i rozliczeń podatkowych poprzez znaczącą redukcję baz podatkowych, progów, stawek i ulg dla różnych kontraktów pracy, za wyłączeniem działalności gospodarczej. Postuluje również, nie pierwszy raz, że wszystkie takie projekty powinny przechodzić przez Radę Dialogu Społecznego oraz skrupulatną ocenę skutków regulacji.

Jeżeli myślicie że tu nasza podróż się kończy, to się mylicie. Wyjeżdżamy jednak już z mroczny i ponurych krain i przenosimy się na pogodniejsze tereny. Bo oprócz złych rzeczy, dzieje się również dobro, a ludzka inwencja i chęć pomagania oraz działania może rozświetlić każdy mrok.

Stowarzyszenie Polska 2050 przygotowało ostatnio ekspozycję, wystawę w tematyce ekologicznej, którą każdy z Was może sobie wynająć (oczywiście za darmo).
 

Wystawa jest przeniesieniem do rzeczywistości „Eko-porad”, czyli cyklu, który obejmuje już więcej niż sześćdziesiąt merytorycznych infografik w temacie ekologicznej , do tej pory publikowanej na Facebook. Za treść merytoryczną odpowiada Magdalena Ludwiczak z Krosna (Członek Zarządu Regionu i ekspert w tematyce ekologicznej). Paweł Lasota (Członek Zarządu rzeszowskiego koła powiatowego) przygotowuje oprawę graficzną, a Adam Bardziński ( Lider zespołu medialnego) spina wszystko organizacyjnie. Wszystko to udało się dzięki organizowanej przez Polska 2050 projektu Mini grantów, gdzie członkowie ruchu mogą się starać o mikro dofinansowanie na realizowanie pomysłów w duchu DNA Stowarzyszenia Polska 2050.

Chciałem również powiedzieć Wam o kontynuacji akcji związanej z korepetycjami dla dzieci z rodzinnej pieczy zastępczej.

W tej chwili mamy 170 osób, które udzielają takich korepetycji. W ostatnim czasie zgłosiło się około 100 nowych rodzin zastępczych, które chciałyby również wziąć udział w tym programie. Z tego powodu proszę Was o nagłośnienie tego tematu i kontakt z naszym biurem w Rzeszowie lub z liderami w poszczególnych powiatach. Można również napisać bezpośrednio pod adres [email protected]. Poszukujemy korepetytorów z języka angielskiego, matematyki, chemii i fizyki.

Tutaj chciałbym postawić kropkę i życzyć Wam zdrowia i spokojnych styczniowych wieczorów. Do zobaczenia za dwa tygodnie. Trzymajcie się ciepło.

Sylwester Korycki

Absolwent Wydziału Administracyjno-Ekonomicznego Kolegium Jagiellońskiego Toruńskiej Szkoły Wyższej. Podyplomowe studia z zakresu zarządzania operacyjnego oraz technik elektronik. Od prawie dziesięciu lat zawodowo związany z zarządzaniem projektami. Obecnie menedżer projektu dla jednej z międzynarodowych firm. Pięć lat spędził na emigracji. W Ruchu Polska 2050 od września 2020 roku. Były Lider Zarządu Stowarzyszenia Polska 2050 w województwie podkarpackim. Obecnie Członek Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Polska 2050 oraz Lider Polityczny w okręgu 23.