Dzień Ziemi 2024 – świętowanie przez działanie. Jak dbać o planetę na co dzień i od święta?

Dlaczego obchodzimy Dzień Ziemi? 

Dzień Ziemi został zapoczątkowany w 1970 roku w USA dzięki inicjatywie senatora Gaylorda Nelsona. Pierwsze obchody święta miały zwrócić uwagę społeczeństwa na pilną potrzebę ochrony planety. Dzięki zaangażowaniu milionów osób z całego świata, Dzień Ziemi stał się globalnym wydarzeniem. Obchodzimy go 22 kwietnia jako wyraz troski o naszą planetę i jej przyszłość, szczególnie w zakresie działań na rzecz ochrony środowiska i promocji zrównoważonego rozwoju. 

- Dzień Ziemi wpływa na zwiększenie społecznej ekoempatii. Ekoempatia odnosi się do naszej zdolności odczuwania i rozumienia środowiska naturalnego oraz wszystkich istot, które je zamieszkują. Dzięki niej nie tylko rozumiemy, jak nasze działania wpływają na planetę – dostrzegamy także jej prawdziwe piękno i różnorodność. Przekłada się to na zwiększenie motywacji do podejmowania działań na rzecz ochrony Ziemi. Szczególnie ważne jest, by ekoempatię rozwijać już od najmłodszych lat. Poprzez praktyczne działania na rzecz środowiska, dzieci uczą się doceniać i szanować przyrodę oraz rozwijać empatyczną więź z jej różnorodnością – mówi Irena Ranosz-Talarek, Educational Specialist z Czepczyński Family Foundation. 

Dzień Ziemi w Polsce 

Obchody Dnia Ziemi angażują coraz szersze grono osób – także w Polsce. Promocję ekologicznych postaw wspierają różnorodne wydarzenia i akcje społeczne. W te inicjatywy włączają się również szkoły i przedszkola, np. poprzez uczestnictwo w programie „Kubusiowi Przyjaciele Natury”, który realizowany jest już od 16 lat. 

W ramach programu nauczyciele otrzymują darmowe materiały edukacyjne, które zostały podzielone na 6 misji (scenariuszy lekcji). Jakie tematy podejmuje każda z nich? 

• misja „Szkoła” – zmiany klimatyczne i rola każdego z nas w dbaniu o klimat, 
• misja „Dom” – ślad węglowy, oszczędzanie prądu i wody oraz segregacja śmieci, 
• misja „Sklep” –  dieta - owoce i warzywa, ruch i mądre zakupy, 
• misja „Las” – ekosystem, rola człowieka w dbaniu o zwierzęta i rośliny, 
• misja „Zielona energia” – odnawialne źródła energii i korzyści płynące z zielonej energii, 
• misja „Łąki i pola” – bioróżnorodność i rola zapylaczy. 

Realizując kolejne misje, dzieci uczą się poprzez zabawę i podejmują działania na rzecz natury. W rezultacie, „Kubusiowi Przyjaciele Natury” nie tylko promują ekologiczne postawy i zachowania, ale również przyczyniają się do budowania świadomego społeczeństwa, które aktywnie działa na rzecz ochrony środowiska. Wspomniane kwestie są omówione w specjalnych scenariuszach zajęć dostępnych do pobrania na stronie www.przyjacielenatury.pl. 

W tegorocznej edycji „Kubusiowych Przyjaciół Natury” liczby mówią same za siebie – w programie łącznie bierze udział ponad 1,2 mln dzieci (510 tys. uczniów klas I-III, 720 tys. przedszkolaków) z ponad 5,5 tys. szkół i prawie 9 tys. przedszkoli. W działaniu na rzecz ochrony przyrody dzieci są wspierane przez nauczycieli – w akcję zaangażowało się ponad 52 tys. nauczycieli przedszkolnych oraz ponad 28 tys. nauczycieli szkół podstawowych. 

Troska o planetę nie tylko od święta

Świętowanie Dnia Ziemi nie musi ograniczać się tylko do 22 kwietnia. Jak promować ekologiczne postawy wśród dzieci przez cały rok? Przede wszystkim dzięki wyrabianiu codziennych nawyków, takich jak:

• gaszenie światła, gdy nie jest potrzebne, 
• oszczędzanie wody i energii,
• naprawianie zepsutych rzeczy, 
• wybieranie jazdy na rowerze zamiast samochodu,
• robienie przemyślanych zakupów,
• segregacja odpadów.
   

Warto włączyć się również w regularne akcje sprzątania lasów czy sadzenia różnorodnych roślin i  drzew, a także skupić się na edukacji ekologicznej od najmłodszych lat.

- Klimat Ziemi zmienia się na naszych oczach, doświadczamy rekordów temperatury, tracimy kolejne gatunki zwierząt i roślin, mamy do czynienia z coraz większą liczbą odpadów – musimy więc działać, by chronić naszą planetę. Jednak żeby nasze działania miały sens, potrzebujemy edukacji – bez odpowiedniej wiedzy ciężko podejmować właściwe, korzystne dla środowiska decyzje. Najlepiej jest edukować w odniesieniu do znanych nam rzeczy, do naszego otoczenia. W ten sposób łatwiej zrozumieć zależności i skutki naszego wpływu na planetę. Warto także używać języka korzyści i pokazywać tę lepszą, bardziej ekologiczną wizję przyszłości. Programy edukacyjne takie jak „Kubusiowi Przyjaciele Natury” są bardzo pomocne, bo przekazują wiedzę w atrakcyjny i przystępny sposób. Dzięki wysokiej jakości materiałom nawet trudniejsze zagadnienia, takie jak te dotyczące śladu węglowego czy bioróżnorodności, stają się zrozumiałe. Edukacja ekologiczna pomaga dzieciom wyrabiać eko-nawyki i zachęca do tego, by edukować dalej swoich najbliższych – rodziców, dziadków. Zyskują na tym całe rodziny! – mówi Janusz Mizerny, specjalista ds. zrównoważonego rozwoju, autor bloga Green Projects oraz Eko-scytującego newslettera. 

Partnerem programu są Czepczyński Family Foundation oraz UNEP/GRID-Warszawa, organizacja wspierająca misję Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych [ONZ] ds. Środowiska. Więcej informacji o programie i scenariusze lekcji znaleźć można  na stronie www.przyjacielenatury.pl.