Balon stratosferyczny studentów z Politechniki Rzeszowskiej zakończył swoją pierwszą misję

Na wysokość blisko 19 km wzniósł się balon stratosferyczny zespołu Supercluster, w skład którego wchodzą studenci Politechniki Rzeszowskiej. W czasie lotu, komputer pokładowy balonu zmierzył m.in. ciśnienie oraz temperaturę powietrza, prędkość i kierunek wiatru, kąty orientacji przestrzennej oraz pozycję geograficzną. Projekt powstał we współpracy z Podkarpackim Centrum Innowacji, Politechniką Rzeszowską oraz radioamatorami.

Pomysł na stworzenie balonu stratosferycznego powstał jeszcze w ubiegłym roku. – Na potrzeby rzeszowskiej edycji hackathonu NASA Space Apps Challenge utworzyliśmy zespół Supercluster i postanowiliśmy zmierzyć się z jednym z wyzwań zaproponowanych przez międzynarodową agencję kosmiczną. Opracowaliśmy serwis internetowy prezentujący, jak krok po kroku stworzyć balon stratosferyczny i zajęliśmy drugie miejsce w rzeszowskiej edycji hackhatonu. Ten sukces stał się dla nas motywacją do kolejnych działań i rozwijania naszego projektu – mówi Patrycja Jankowska, członkini zespołu Supercluster.

Stworzenie balonu stratosferycznego i realizacja jego misji wymagały od studentów znajomości z zakresu lotnictwa, awioniki i elektroniki. Samodzielnie zbudowali oni komputer pokładowy i dodatkowo wyposażyli go w dwa lokalizatory GPS i dwie kamery, które zarejestrowały zdjęcia Ziemi z poziomu stratosfery. Efektem kilkumiesięcznej pracy zespołu była udana misja balonowa, która odbyła się 6 czerwca 2022r. w niewielkiej miejscowości pod Tarnowem i trwała ponad 5 godzin. – W momencie pęknięcia powłoki, balon znajdował się na wysokości 18 585 metrów. Dzięki sprzyjającym warunkom meteorologicznym w dniu startu, dryf balonu wynikający z prądów powietrznych był bardzo niewielki i wyposażenie podpięte do balonu opadło na spadochronie zaledwie kilkanaście kilometrów od miejsca startu. Zdublowane lokalizatory umożliwiły szybkie odnalezienie kapsuły, która zawiesiła się na drzewie, na szczęście na bardzo niewielkiej wysokości. Co najważniejsze, udało nam się zebrać dane ze wszystkich czujników - mówi Michał Słomiany, członek zespołu Supercluster.

Realizacja misji była nie lada wyzwaniem, bowiem ostatnie tego typu projekty na Podkarpaciu były wykonywane prawie dekadę temu. I chociaż samo zaprojektowanie płytek komputera pokładowego nie sprawiło studentom większych problemów, to ich wykonanie już tak. ­– Moduły musiały być odporne na warunki panujące w wyższych warstwach atmosfery, pobierać mało energii, ważyć jak najmniej oraz dostarczać dokładne dane do późniejszych badań. Było to wyjątkowo trudne ze względu na kryzys na rynku komponentów elektronicznych. Dodatkowo, nie mając doświadczenia w misjach trudem było zaplanowanie i zorganizowanie własnej. Szczęśliwie dzięki wsparciu i pomocy Politechniki Rzeszowskiej, Podkarpackiego Centrum Innowacji oraz radioamatorów udało nam się przezwyciężyć wszelakie problem i misja zakończyła się sukcesem - mówi Kamil Ziółkowski, członek zespołu Supercluster.

Obecnie, członkowie zespołu Supercluster planują przeanalizować dane zebrane podczas lotu i stworzyć kolejną, ulepszoną wersję komputera pokładowego. Długoterminowym celem studentów jest budowa nanosatelit, tzw. CubeSatów i wsparcie innych studentów oraz uczniów w zakresie budowy balonów stratosferycznych.

- To duża przyjemność patrzeć jak młodzi ludzie projektują, a następnie realizują tak zaawansowane przedsięwzięcia. Na uwagę zasługuje fakt, budowa i rozmiary komputera pokładowego pokrywają się ze standardem CubeSat 1U, czyli podstawowej wielkości nanosatelit znajdujących się na orbicie ziemi i okrążających aktualnie naszą planetę. Cieszymy się, że mogliśmy być częścią tego projektu i gratulujemy sukcesu wszystkim członkom zespołu. ProtoLab będący częścią Podkarpackiego Centrum Innowacji udostępnia swoją infrastrukturę – maszyny i specjalistów studentom i uczniom z obszaru całego województwa podkarpackiego. Pracujemy nad kolejnymi kosmicznymi wydarzeniami, już dziś zapraszamy na drugą podkarpacką edycję hackathonu NASA Space Apps Challange. Wydarzenie jest dedykowane studentom, uczniom, młodym naukowcom, którzy wykorzystując dane satelitarne udostępnione przez NASA, chcieliby stworzyć innowacyjne rozwiązanie – mówi Łukasz Bonarek, Dyrektor Zarządzający PCI ProtoLab.

W skład zespołu Supercluster wchodzą: Kamil Ziółkowski, Krystian Cisek, Michał Słomiany, Michał Poźniak, Katarzyna Frankowska, Patrycja Jankowska, Wiktor Żmuda, Tomasz Zdziebło, Maciej Grzelak i Konrad Filar. Są to studenci Lotnictwa i Kosmonautyki oraz Elektroniki na Politechnice Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza.

Druga podkarpacka edycja hackathonu NASA Space Apps Challenge odbędzie się w dniach 1-2 października 2022r. i jest organizowana z inicjatywy Podkarpackiego Centrum Innowacji.

Info i zdjęcie: Podkarpackie Centrum Innowacji